Het interieur van de kerk
De bedevaartskerk, een één beukige ruimte met rechthoekig koor waarop onmiddellijk de pastorij aansluit werd waarschijnlijk opgetrokken naar de plannen van de Brusselse bouwmeester Jacob Francart.
De bouw van de pastorij en het koor, geflankeerd door twee rechthoekige zijruimten, ving aan in 1650 en het schip van zes traveeën dateert van 1667. In 1868 werd nog een neo-Romaanse Westertoren bijgebouwd door architect Louis Spaak.
Het hoofdaltaar is een portiekaltaar bekroond met een driehoek met tetragram als symbool van de H. Drievuldigheid. In het fronton is de H. Geest afgebeeld onder de gedaante van een duif in stralenkrans omringd door engelenkopjes. Op de voluten zitten twee engeltjes die de voorhang openhouden. Het tabernakel wordt bekroond door een expositietroon waarin een beeldje van 0.-L.-Vrouw van JezusEik zich bevindt.
Op het tabernakel zien we een hostiedragende kelk tussen twee engelhermen. Het tabernakel vervaardigd uit beschilderd hout werd voltooid in 1714.
De twee zijaltaren zijn beide portiekaltaren bekroond met een fronton waarop een medaillon met Mariamonogram voorkomt. Beide altaartafels bestaan uit beschilderd en gemarmerd hout en werden ca. 1714 voltooid.
In de kerk treffen we ook twee mooie biechtstoelen aan.
Tegen de Noordermuur zien we een biechtstoel bekroond met het wapenschild van Ignatius van Arenberg. In het fronton zien we een cartouche met zijn naam en zijn titels. Boven het middenvak een trofee van boetesymbolen. Tegen de deurstijlen engelenkoppen geschonken door hertog Ignatius van Arenberg. Deze eiken biechtstoelen dateren uit het 3e kw. XVII e eeuw.
Tegen de zuidzijde van het schip zien we een biechtstoel bekroond met het wapenschild van Bellem. In de fronton cartouche het opschrift betreffende de schenking van een 0.-L.-V.-beeldje aan de parochie van Bellem gesneden uit de “Jesuseik” in 1653. Boven het middenvak zien we een symbool van de rechtvaardigheid. Tegen de deurstijlen engelenkoppen. Vooraan op de triomfboog treffen we drie wapenschilden aan.
Links het wapenschild van Libertus de Pape, abt van Park (1647-1682).
In het midden het wapenschild van Maximiliaan Emmanuel van Beieren, keurvorst.
Rechts het wapenschild van de Bruyn, abt van Park (1702-1718).
Achteraan in de kerk vinden we het tochtportaal, 2e kw. XVlie eeuw. Herstellingen en bijvoegingen in 1767 en 1868. Vroeger deels beschilderde eik met schildje (1767), thans zonder beschildering.
Vooraan staat ook de doopvont. In reliëf zien we op de voet een voorstelling van 0.-L.-Vrouw met kind. Deze doopvont werd geschonken door het broederschap van Halle in 1756. Hardsteen met deksel in geelkoper.
De Glasramen
De glasramen in het schip 9 vervaardigd door Edouard Steyaert uit Brussel verhalen markante feiten in verband met de geschiedenis van het bedevaartsoord. We treffen telkens een verhalend- en schenkingsopschrift aan. Deze glasramen werden in 1924 geplaatst.
Beginnen we links achteraan.
- Philips en Elizabeth de kinderen van Peter Vanden Kerkhoven bevestigen het beeldje aan de eik (1637). Gift van de Belgische provincie van de Jezuïeten met wapenschild.
- Eerste mis op 12 oktober 1642 voor de eik door Jan Masius, abt van Park, en herinnering aan de genezing van de blinde Dymphna Gilis op 2 juli 1642 (1642).Gift van M. Nols, abt van Park, met wapenschild van de abdij.
- Eerste steenlegging door Leopold-Willem, gouverneur van de Nederlanden op 20 april 1650. Gift van graaf en gravin Joseph de Méeus, met wapenschild van Aartshertog Leopold-Willem van Oostenrijk.
- De Brusselse bevolking bracht in oorlogstijd (1642-1712) vier maal het beeldje terug naar de Jezus eik . Met wapenschild van de stad Brussel. Gift van Paulus Hye ter nagedachtenis aan zijn vrouw Maria Brabandt
- Kroning van het genadebeeld door kardinaal Mercier in aanwezigheid van prinses Marie-Josée. Gift van het Generaal-kapittel van de Norbertijnen van Prémontré. Geplaatst ter nagedachtenis aan Maria Coemans, echtgenote van Ludovicus Brábandt.
Wapenschilden van Park en van Jezus-Eik.
Vooraan rechts
- Portretten van Alphons XIII van Spanje en zijn echtgenote en van de Belgische vorsten Albert en Elisabeth. (Gift van de Markáes de Villalobar met zijn wapenschild.)
- Portret van abt Libert de Pape, van Parkabdij te Heverlee, met zijn patroon de H. Libertus van Mechelen. Hij nam het initiatief om de kerk te bouwen. (Gift van M. Hoefnagels, pastoor te Jezus-Eik, ter nagedachtenis aan zijn vader, burgemeester van Tumhout.)
Het wapenschild van Libert de Pape.
- Portret van kardinaal Sterckx die de cultus van het oord propageerde, met zijn patroon de H. Engelbertus. (Gift van kardinaal Mercier, met wapenschild van kardinaal Sterckx.)
- Portretten van Marie-Henriette, Koningin van België, en haar zuster Charlotte, keizerin van Mexico, met kanunnik M. Durieux, pastoor van Jezus-Eik (1868). De 2 vorstinnen schonken ook een glasraam voor het koor in 1868. (Gift van Paulus Hye-Brabandt, met wapenschild van Brabant(?).)
- Samenstelling van vier oude glasramen van voor 1700 met de wapenschilden van Francesco Antonio de Aquisto, Libert de Pape, Carlos de Guerro Arragon y Borgia en Philippe van Tuycom.
Gedateerde opschriften op naam respectievelijk van Francesco de Aguisto, gouverneur-generaal van de Nederlanden, 1688. Philippe van Tuycom, abt van Park en visitator van de orde 1688. Carlos de Guena, Arragon en Borgia, gouverneur van de Nederlanden 16.. en Libert de Pape, abt van Park en vicaris van de orde in Brabant, 1688. De wapenschilden van beide abten zijn bij de restauratie echter van plaats verwisseld zodat de namen niet bij de juiste wapenschilden staan.
De schilderijen.
Achter het hoofdaltaar.
- Door Andries de Licht van Antwerpen: Boodschap van de engel Gabriël aan Maria. Geschonken door de schilder uit dank voor de genezing van zijn dochter in 1662.
Boven de sacristiedeur links.
- Mystiek huwelijk van de zalige Herman Jozef(?) in tegenwoordigheid van een schenker en zijn twee zonen. XVIII e eeuw.
Links van de deur.
- Vlaamse School. Opdracht van Jezus in de tempel, vrije kopie naar P. P. Rubens in Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Brussel. XVIle eeuw.
Rechts van de deur.
- Vlaamse School. Maria bezoekt Elisabeth, Iste helft. XVII e eeuw.
Boven de sacristiedeur rechts.
- Vlaamse School. 0. -L. -Vrouw Onbevlekte Ontvangenis tussen Joachim en Anna, lste helft. XVII e eeuw.
Links van de deur.
- Vlaamse School. Tenhemelopneming van Maria. Vrije kopie naar P. P. Rubens in Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Brussel XVII e eeuw.
Rechts van de deur.
- Maria bezoekt Elisabeth, XVIII e eeuw.
Boven het linker zijaltaar.
- Vlaamse School. Tenhemelopneming van Maria. lste helft. XVII e eeuw.
Boven het rechter zijaltaar.
- Vlaamse School. 0. -L. -Vrouw overhandigt Norbertus het witte kleed. l ste h. XVII e eeuw.
Verder bevinden zich in de houten lambrisering een aantal votiefschilderijen. Deze worden nader beschreven in een volgend artikel zodat we hier niet verder op in gaan.
Te vermelden is ook het feit dat de stam van de “Jezuseik” zich onder het hoofdaltaar bevindt. Achter het altaar kunnen de gelovigen via een kleine nis deze stam aanraken.
(bron: ‘Van bedevaartsoord tot villadorp’ 1984 Aut: P. Vandenbranden)
